De impact van stress en angst in tijden van (Corona)crisis: Wat doet het met ons (brein) en wat kunnen we eraan doen?

Ons hoofd doet ook aan thuiswerk…en dan vooral in de vorm van overuren. En die lijken in eerste instantie onbetaald. Zo voelen ze in ieder geval aan.

Jongleren is het zeker en vast, we worden daar meer en meer bedreven in met z’n allen, maar tegelijkertijd willen we alsmaar meer ballen in de lucht houden…en laat dat het nu net hetgene zijn dat ons vanuit interne en externe druk weleens durft te nekken. Laat de kunst dus aan de getrainde jongleurs en durf eens te gaan kijken welke impact jij ZELF kan hebben, zelf in een periode van crisis.

We zitten allemaal samen in deze Coronacrisis en toch zijn we fysiek nog nooit zover van elkaar verwijderd geweest, 1,5 meter en meer. In sommige thuissituaties zien we net het omgekeerde, daar is de functionele en emotionele ruimte verkleind (letterlijk en figuurlijk) en de tijd die we samen doorbrengen niet meer puur gericht op ons privé/gezinsleven, maar we zijn ineens ook binnen dat beperkte aantal vierkante meter werknemer, juf of meester, eventuele pamperververser en entertainer, …(vul gerust verder aan). Heel wat op je bord, kan je zeker stellen.

Het omgekeerde kan ook, waar mensen die alleen zijn, het gemis aan fysieke nabijheid kunnen ervaren als eenzaam.

In beide scenario’s is er 1 belangrijke factor die hierin verbindend kan werken en dat is KWETSBAARHEID. Durf je kwetsbaar opstellen, durf delen dat je je eenzaam voelt, dat je hoofd die overuren maakt, dat je tijd voor jezelf mist … Deel dat met elkaar!

We ervaren allemaal gevoelens van angst en onzekerheid. De vraag ‘Wat als’ verlamt, scherpt onze gevoelens van angst aan. Je gaat scenario’s verzinnen, een scenario heeft enkel een meerwaarde voor een film, boek of toneelstuk (als het gaat om een goed scenario natuurlijk). Die scenario’s zorgen ervoor dat je gaat doemdenken en maken dat de realiteit, het NU, geen ruimte krijgt. Je verkwist je energie aan een niet-bestaand iets, iets wat je niet kan vastnemen, terwijl je net die energie nodig hebt om te kunnen functioneren in dat NU.

Wanneer mensen worden geconfronteerd met angst en toxische stress, is het net of er een tijger voor je neus staat (of een krokodil of kolossale spin, vul zelf maar in). Wanneer je denkt dat Corona, het virus op zich en de effectieve (mogelijke) besmetting die unieke tijger is, vergeet je zijn hele ‘tribe’: financiële onzekerheid, vrijheidsbeperking, het mogelijk verlies van naasten, de onbepaalde tijd die eraan verbonden is, de impact op je gezin, …

In dit geval is ons oerbrein aan zet: er wordt een stressor gedetecteerd en ons hele stress-systeem zet zich schrap waardoor we reageren met een ‘fight, flight of freezereactie’. Als het gevaar is geweken is, gaat dat stresssysteem ook opnieuw in rust. In deze situatie gaat dat systeem overuren maken, waardoor dit mentaal heel uitputtend kan zijn en waar de initiële bedoeling van de stressreactie, een tijdelijke reactie als antwoord op een ‘tijger’, iets blijvend en toxisch kan worden.

We hebben het gevoel dat we impact verliezen, dat we geen controle meer hebben en dat maakt ons angstig, waar door we overprikkeld raken en ons denken en onze acties gestuurd worden vanuit die angst.

Hoe kan je dat nu aanpakken?

Allereerst is het belangrijk dat we naar die angst gaan kijken, het te observeren, doe dat heel bewust. Vermijden van angst of het wegduwen, jezelf afleiden, zorgen er enkel voor dat dit onbehaaglijk gevoel van gebrek aan impact nog groter wordt. Je doet alsof het gevoel er niet is, waardoor het zich blijft opdringen. Het accepteren van dit gevoel, het gevoel er laten ZIJN. Je hebt dus wél impact op hoe je ermee omgaat, hoe je ernaar gaat kijken, het kan accepteren en loslaten.

Om dit te kunnen doen, is wat oefening nodig. Een overprikkeld brein komt hier niet toe. Ik geef je hieronder enkele inzichten en tips om die overprikkeling tegen te gaan en ons rationele brein en emotionele brein opnieuw te verbinden:

  • Deze gevoelens van angst en stress zijn heel normaal in deze abnormale situatie.
  • Stress is in op zich niet negatief, het zorgt ervoor dat we innovatief zijn, onszelf ontplooien en houdt ons alert. Langdurige stress zonder hersteltijd, stress die chronisch wordt is wel negatief, toxisch zelfs.
  • Neem dus absoluut genoeg BEWUST tijd voor jezelf en neem die effectieve hersteltijd. Dit kan uitdagender zijn als je in de situatie zit waar je veel tijd in dezelfde ruimte doorbrengt met je huisgenoten, de sleutel is daarin VERBINDEND COMMUNICEREN. Je behoefte(n) uitspreken waarin je een boodschap geeft die je gevoel heel oprecht weergeeft en waar je de ruimte vraagt om dit te kunnen delen en doen.
  • Zorgen voor structuur in functie van energie en duidelijke afspraken zijn cruciaal: niet alleen gericht op het praktische, maar ook in kader van zelfzorg en hersteltijd.
  • Zorg voor een gezond eet-, slaap- en bewegingspatroon.
  • Bij gemis van contact met anderen, laat dit ook weten. Blijf er niet mee zitten. We hebben hier allemaal nood aan en mogen ons kwetsbaar opstellen.
  • Om te mediteren hoef je niet te wachten tot je een ‘perfect’ moment gevonden hebt, maar dit kan heel de dag door, wanneer en waar je maar wil. Apps zoals Headspace en Calm kunnen je hierbij helpen.
  • Wandel, geniet van de warmte van de zon. Sta stil bij wat er WEL is en geniet hier ook van.
  • Blijf weg van een overload aan Corona-gerelateerde boodschappen! Blijf op de hoogte van de maatregelen en voorwaarden, maar laat je niet via alle (sociale) media overspoelen. Dit wakkert de angst en stress alleen maar aan. Kies bewust een medium/tijdstip en beslis zelf wanneer. Scrollen door facebook hoort hier ook bij.
  • Probeer werkruimte en privéruimte gescheiden te houden. Wees creatief!
  • Speel, lach en bewonder. Als kind waren enkele vierkante meter speelplein, tuin of bos genoeg voor de meest heroïsche avonturen. Humor mag echt wel een rode draad zijn en ‘klein gelukskes’ hoef je alleen maar te willen zien.

Heb je het moeilijk of wil je graag wat meer persoonlijke ondersteuning? Contacteer me gerust!

Ellen van der Donck (Licensed PRR-Friend)